بررسی عوامل موثر بر افت هنر قلم‌زنی در عصر حاضر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه علم و هنر یزد واحد اردکان، اردکان، ایران.

2 استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

دست‌ساخته‌های سنتی ایران، در گذر تاریخ چند هزارساله خود از آغاز، همواره از یک روندی منطقی برخوردار بوده و همیشه خود را با پیشرفت دانش و فن هماهنگ ساخته‌اند. اما این روند منطقی از سال‌های پایانی دوره صفویه به این‌سو، تراز و تعادل خود را از دست می‌دهد و پیرو آن کم‌کم هنرهای سنتی ایران دچار ایستایی می‌شود. صنایع دستی ایران امروزه و با گرایش به گذشته درخشان خود از دردسرها و مشکلاتی رنج می‌برد و به‌دلایل گوناگون از پویایی و شادابی خوبی برخوردار نیست. در این بررسی، ریشه‌های مؤثر بر افت هنر قلم‌زنی با روش تحلیل سلسله مراتبی، بررسی شد. این پژوهش برمبنای ماهیت، از نوع پژوهش‌های بنیادی، و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها، به روش کیفی انجام شده‌ است. قلمرو مکانی شهر اصفهان و جامعه هنرمندان قلم‌زن و قلمرو زمانی از آبان تا بهمن‌ماه 1391 می‌باشد. سرانجام چهار معیار و 22 زیرمعیار که گمان می‌رفت در کم‌رنگ‌شدن هنر قلم‌زنی مؤثر باشند، شناسایی و با شیوه سنجش مقایسه‌های زوجی با نرم‌افزار اکسپرت چویس[1] رتبه‌بندی و وزن‌دهی شد. برآیندهای این بررسی نشان داد که بیشترین معیاری که در کاهش این هنر تأثیر داشته است، نداشتن برنامه‌ریزی‌های برای فرهنگ‌سازی و پشتیبانی هنرمند بوده که زیرمعیار ناامیدی هنرمند، در این معیار بیشترین وزن را به‌خود اختصاص داد. معیارهای دیگر نیز به‌ترتیب شرایط حاکم بر اوضاع سیاسی و اقتصادی کنونی جامعه، هنرمند و مشکلات پیش روی آن، و سبک و نقوش به‌‌دست آمد.
اهداف پژوهش:
1. شناسایی عوامل مؤثر بر افول هنر قلم‌زنی.
2. مشخص کردن عوامل مؤثر بر رونق هنر قلم‌زنی.
سؤالات پژوهش:
1. عوامل مؤثر بر کم‌رنگ شدن هنر قلم‌زنی کدامند؟
2. آیا هنر قلم‌زنی در گذر زمان موقعیت خود را ازدست‌داده است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Factors Affecting the Decline of Toreutics in the Present Era

نویسندگان [English]

  • Sodabeh Samani Far 1
  • Ali Morovati 2
1 Master's student, art research field, faculty of art, Yazd University of Science and Art, Ardakan branch, Ardakan, Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran.
چکیده [English]

Iran's traditional handicrafts have always enjoyed a logical process and have been in tune with the progress of science and technology in the course of their several thousand years of history. Nonetheless, this logical process loses its balance from the last years of the Safavid era, and following it, the traditional arts of Iran gradually stagnate. Today, Iran's handicrafts are suffering from difficulties and complications due to its brilliant past and for various reasons, it lacks good dynamism and vitality. In this study, the roots affecting the decline of the art of toreutics are investigated with the method of hierarchical analysis conducted based on the nature of basic research and a qualitative technique of data analysis. The spatial territory of the city of Isfahan and the community of calligraphy artists and the temporal territory is from November to February 2013. Finally, four criteria and 22 sub-criteria, which were believed to be effective in diminishing the art of toreutics were identified and ranked and weighted by the method of pairwise comparisons with Expert Choice software. The results of this study showed that the most influential factor in the reduction of this art was the lack of plans for cultural creation and support of the artist; moreover, and the sub-criterion of the artist's disappointment gained the most weight in this criterion. Other principles were also obtained according to the conditions governing the current political and economic situation of the society, the artist and the facing problems, style and motifs.
Research aims:

Identifying the factors affecting the decline of toreutics art.
Determining the effective factors for the prosperity of toreutics art.

Research questions:

What are the factors affecting the fading of toreutics?
Has the art of toreutics lost its status over time?

کلیدواژه‌ها [English]

  • handicrafts
  • toreutics
  • art
  • decline
  • Iranian traditional arts
 احسانی، محمدتقی. (1386). «هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران»، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
حمزه لو، منوچهر. (1383). «هنر قلم‌زنی در ایران»، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
آریا، هوشنگ. (1381). «برنامه عملی جهانی برای بهبود وضعیت صنایع دستی»، نشریه اقتصاد- نامه اتاق بازرگانی، شماره 409، صص28-30.
درودچی، خلیل. (1379).«تغییر شیوه سنتی تولید صنایع دستی برای رشد صادرات آن ضروری است»، نشریه اقتصاد- بررسی‌های بازرگانی، شماره 17، صص42-45.
رستم بیگی، ثمین. (1388). «ضرورت خلاقیت در آموزش صنایع دستی»، رشد آموزش هنر، شماره 2، صص4-7.
رضوانفر، مرتضی. (1385). «صنایع دستی و مدرنیته- تحلیلی مردم شناختی از ابعاد نظری صنایع دستی»، نشریه اطلاع‌رسانی و کتابداری-کتاب ماه هنر، شماره 99و100، صص47 -70.
ریاضی، محمدرضا. (1374). «نگاهی اجمالی به مسائل و مشکلات صنایع دستی ایران»، فرهنگ و هنر- جلوه هنر، شماره 4، صص32-36.
شریف‌زاده، سید عبدالمجید. (1385). «نقش هنر در تولید صنایع دستی»، نشریه فرهنگ و هنر- رشد آموزش هنر، شماره 7، صص16-19.
صادقی، مهدی. (1381). «آسیب‌شناسی صنعت تبلیغات در ایران و چند راهکار پیشنهادی»، هنر هشتم، شماره 27، صص71-75.
صرامی، حسین. (1384). «صنایع دستی اصفهان و مشکلات آن»، نشریه جغرافیا- فضای جغرافیایی، شماره 13، صص49-60.
صنایعی، علی. (1388). «بررسی مسائل، مشکلات و راهکارهای علمی توسعه صادرات تعاونی‌های صنایع دستی استان اصفهان»، دفتر تحقیقات و پژوهش وزارت تعاون، شماره 161، صص40-41.
ضرغام، حمید و عطرسایی، بنفشه. (1385). «رابطه عوامل جمعیت شناختی و رفتار خرید صنایع دستی گردشگران اروپایی در اصفهان»، نشریه اقتصاد- مطالعات گردشگری، شماره11و12، صص81-99.
 قره، محمد و یاوری، حسین. (1374). «نقش و جایگاه صنایع دستی در روند رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور»، نشریه فرهنگ و هنر، شماره 4، صص 38-41.
نصری، شهین. (1374). «پیشنهاد‌هایی جهت بازاریابی موفق در صادرات صنایع دستی»، نشریه اقتصاد- بررسی‌های بازرگانی، شماره99، صص84-90.
هوشیار، مهران. (1385). «صنایع دستی، دیروز، امروز، فردا- بررسی جایگاه تکنولوژی در صنایع دستی و حفظ هویت فرهنگی دنیای امروزه»، رهپویه هنر، شماره 1، صص 16-21.
Feng Kong, Hongyan L. (2005)." Applying Fuzzy Analytic Hierarchy Process to Evaluate Success Factors of E-Commerce" International Journal of Information and Systems Science 1, pp. 406-412.
Abyareh, R. (2007). "Tourism Attractions and their influence on Handicraft Employment in Isfahan" Ma, ster of Tourism and Hotel Manage ment in Lulea University of Technology, pp. 1-75.
Tomas L. S. (1995)." Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the AHP"  (RWS Publications, Pittsburgh, PA, USA).
- http://www.modir.rozblog.com/post/166, 1393/07/01, 22:13pm.