بررسی محتوایی و سبکی نگاره های نسخه خطی مقامات حریری مکتب تبریز دوران ایلخانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر حوزه هنر اسلامی

چکیده

نگارگری ایرانی- اسلامی تجلی‌گاه جمال خداوندی است. اصول این هنر ملی در طی سده‌های متمادی به صورت زنجیروار به تکامل و پالایش رسیده است. جلوه‌گاه این هنر کتبی است که امروزه در آثاری (تعداد معدودی) به دست ما رسیده است. در حقیقت بن‌مایه نگارگری ایرانی اسلامی همانا «کتاب» است و این امر نشانه‌ای از تقدس و احترام نسبت به کتاب و نوشتار در دین اسلام است. نخستین سبک منسجم نگارگری ایرانی، مکتب «نگارگری تبریز ایلخانی» یا «مکتب مغول» است. گروهی از نگاره‌های این مکتب ارتباطی مستقیم با دین دارند و جالب آنکه با توجه به تنوع و آزادی دینی در آن دوره از تاریخ ایران، نگاره‌ها نیز تجلی‌گاه قصه‌ها و داستان‌های مذهبی ادیانی چون بودایی، یهودی، مسیحی و اسلام بوده است. از جمله آثار قابل توجه در این دوران، نسخه‌های مقامات حریری است که از نمونه‌های با ارزش آن یکی نسخه نگهداری شده در کتابخانه بودلیان آکسفورد به تاریخ 1337/738 و دو نسخه موزه بریتانیا به تاریخ‌های 1300/700 و 1323/723 است. حاصل بررسی نگاره‌های این 3 نسخه و مقایسه آنها با نسخ خطی مقامات حریری در مکتب بغداد اولیه؛ نمودی عینی از مراحل تکمیل و تلفیق ویژگی‌های نگارگری استفاده بهینه از ویژگی‌های تمدن‌های وارد شده به ایران ( چینی و بیزانسی) می باشد.
اهداف پژوهش:

بررسی محتوایی و سبکی نگاره‌های مقامات حریری دوره ایلخانی.
مقایسه سبک و موضوع نگاره‌های مقامات حریری دوره ایلخانی با نگاره‌های مکتب بغداد اولیه.

سؤالات پژوهش:

چه تعداد از نسخه‌های مقامات حریری در دوران ایلخانی مصور شده است؟
نگاره‌های به دست آمده از لحاظ فرم، محتوا و ویژگی‌های سبکی دارای چه ویژگی‌هایی است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the content and style of the illustrations of the manuscripts of the Hariri officials of the Tabriz school during the Ilkhanid period

نویسنده [English]

  • Maryam Farasat
Researcher in the field of Islamic art