مطالعه ظروف گِلابه‌ای منقوش روی زمینه نخودی (نمونه موردی موزه بنیاد تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته‌ کارشناسی ارشد، گروه باستان‌شناسی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در سده­های نخستین اسلامی سفال گِلابه­ای منقوش، عمومی­ترین سفال در سرزمین‌های شرقی ایران محسوب می­شد. این نوع سفال از آن رو که بیشتر در دوره سامانی و در حدود مرزهای این حکومت، ساخته می­شد، با عنوان «سفال سامانی» شناخته می­شود. در موزه­ها و مجموعه­های مختلف دنیا نمونه­های بسیاری از این نوع سفال وجود دارد که برخی از آن­ها شناسنامه­دار و برخی تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. تحقیق حاضر جهت حفظ و شناخت  25 عدد از سفالینه­های گلاابه­ای منقوش روی زمینه نخودی واقع در خزانه­ی موزه بنیاد تهران است که بررسی ویژگی­های بصری آن را در بر دارد. هم­چنین از آنجا که تاکنون یک تک­نگاری کلی از مجموعه سفال­های موزه بنیاد تهران منتشر نشده است، مستندنگاری این سفال­ها به منظور تاریخ‌‌گذاری نسبی، تعیین مراکز احتمالی ساخت و تبیین شناسنامه ضروری به‌نظر می­رسد. این پژوهش به روش توصیفی- تطبیقی و گردآوری اطلاعات به شیوه میدانی و کتابخانه­ای انجام شده است. سفالینه­های گِلابه­ای مورد مطالعه در این پژوهش با الگوهای تزئینی متنوع شامل: نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی، انسانی و کتیبه­های ناخوانا تزئین شده­اند. تولید این سفالینه­ها ­احتمالاً در سدهای سوم و چهارم هجری قمری و در زمان حکومت سامانیان بوده است. هم­چنین به نظر می­رسد، شمال­شرق ایران (نیشابور) مرکز احتمالی ساخت سفال­های بررسی شده، بوده است.
اهداف پژوهش:

مستندنگاری سفال­های گِلابه­ای منقوش روی زمینه نخودی واقع در خزانه­ موزه بنیاد تهران به منظور تاریخگذاری نسبی، تعیین مراکز احتمالی ساخت و تبیین شناسنامه.
شناسایی نقوش اجرا شده بر روی سفال­های گِلابه­ای منقوش روی زمینه نخودی واقع در خزانه­ موزه­ بنیاد تهران.

سؤالات پژوهش:

مراکز احتمالی ساخت سفال­های گِلابه­ای منقوش روی زمینه نخودی واقع در خزانه­ موزه بنیاد تهران کجا و مربوط به چه مقطع زمانی است؟
سفال­های گِلابه­ای منقوش روی زمینه نخودی واقع در خزانه­ موزه بنیاد تهران دارای چه نقوشی است؟

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A study of gilaba pottery inscribed on a pea background (a case study of the Tehran Foundation Museum)

نویسندگان [English]

  • Najmeh Nori 1
  • Ahmad Salehi Kakhoki 2
1 Master's student, Department of Archaeology, Faculty of Conservation and Restoration, Isfahan Art University, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Conservation and Restoration, Isfahan Art University, Isfahan, Iran

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار